Zondag 25 september stond de gemeenschapsviering, een gebedsviering van Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijle in het teken van ‘Samen voor Sam’. Dit is het initiatief van de Mechelse parochies die via scholen in het Mechelse hulp bieden aan kinderen die in arme gezinnen en omstandigheden moeten opgroeien en daardoor specifieke noden hebben.
Peter Bracaval, begeleider katholiek onderwijs Vlaanderen en Dirk Letens, directeur van de Sint-Pietersbasisschool getuigden in de homilie over het belang van de actie Samen voor Sam en hoe je als schoolteam individuele kinderen die in armoede leven, kunt helpen en ondersteunen.
Heel boeiend om lezen:
“Beste mensen
Ik werk als pedagogisch begeleider gelijke onderwijskansen bij het Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Onze ledenorganisatie ondersteunt onze katholieke scholen met raad en daad en behartigt hun belangen. Vanuit onze christelijke inspiratie willen we élke leerling in onze katholieke dialoogscholen uitdagen met een kwaliteitsvol vormingsaanbod. We besteden bijzondere aandacht aan inclusie, diversiteit, gelijke onderwijskansen en uiteraard het thema dat ons vandaag bezig houdt: armoede en maatschappelijke kwetsbaarheid.
Vechten tegen armoede zit in het DNA van de katholiek dialoogschool.
Daarom is een project als “Samen voor Sam” een belangrijk initiatief want vanuit een bredere visie op armoede wil de Mechelse geloofsgemeenschap met dit project de vorming van de Mechelse Katholieke scholen kwalitatieve ondersteunen.
Voor een school zijn er echter geen arme kinderen. Er zijn wel veel kinderen die in arme gezinnen en omstandigheden moeten opgroeien en daardoor specifieke noden hebben. Opgroeien in armoede kan ertoe leiden, dat je weinig stimulansen of emotionele steun krijgt. Dat kan een negatieve invloed hebben op je lichamelijke en je cognitieve ontwikkeling en dus hoe je het op school doet. Ook je aspiraties, je zelfbeeld, je relaties met anderen en je gedrag komen onder druk te staan. Armoede of meer precies kansarmoede is meer dan het ontbreken van de belangrijkste materiele voorwaarden, zoals schoolmateriaal of brood in de brooddoos.
De noden van deze kinderen zijn dan ook ruimer te zien dan enkel het materiële. De schoolteams gaan op zoek naar de barrières die de volwaardige ontwikkeling en vorming in de weg staan. Ze nemen dan gepaste maatregelen zowel op maat van het publiek in de school als op maat van de individuele leerling. De schoolteams maken keuzes en voeren met andere worden een beleid, en in dit geval een gelijke onderwijskansenbeleid. Dirk zal hierover straks getuigen.
Een beter beleid om schoolkosten te beheren.
Als we gevraagd worden om schoolteams te begeleiden om een beter beleid op schoolkosten te voeren doen we dat telkens vanuit 4 pijlers:
Pijler 1: De school maakt strategische keuzes voor minimale schoolkosten. Je kan pas keuzes maken als je weet wat armoede is. Vanuit vorming en kennis over armoede neemt het schoolteam samen beslissing in bv de keuze van materialen en boeken, de schooluitstappen, de leermethode, het uitbouwen van een bib, het betrekken van ouders.
De tweede pijlers garandeert de dialoog tussen school en ouders. Voor een school zijn ouders nooit klanten, ook niet als we ze een schoolfactuur sturen. Ze zijn onze partners waarmee we volop in verbinding gaan. Zo is er al een open lijn als het moeilijk gaat.
Met pijler 3 bewaakt de school het evenwicht tussen maatschappelijke verantwoordelijkheid en de financiële gezondheid van de school. De school mag zelf niet ten onder gaan aan onbetaalde facturen maar mag belofte van hoop niet uit de weg gaan.
In onze laatste pijler roepen we de scholen op om zo transparant mogelijk te communiceren over het kostenbeleid. Dit betekent dat de school in detail beschrijft wat de kosten zijn en wanneer en hoe je dit kan betalen. Dat is voor u en mij belangrijk, maar zeker voor mensen die regelmatig voor betalingsproblemen komen te staan en hun uitgaven bv goed moeten plannen.
Een school die beroep wil doen op steun uit het project Samen voor Sam moet dit kaderen in het beleid van de school.
Zo geeft u geen aalmoes, maar kansen, hoop en steun. Met andere woorden een gift doen voor het project Samen voor Sam is niet enkel een kind in armoede ondersteunen, maar is ook de scholen aanmoedigen om AAN gelijke onderwijskansen te werken, eerder dan TEGEN armoede te vechten. Ik dank u daarvoor.
Voor de dagdagelijkse werking van de school is de directeur verantwoordelijk. Ik laat Dirk met veel plezier aan het woord!
Dankjewel, Peter.
De Sint-Pietersschool in de wijk Nekkerspoel.
De school waarvan ik directie mag zijn – de Sint-Pietersschool – is gelegen in de wijk Nekkerspoel, een heel diverse buurt in de rand van Mechelen. Een school waarin heel wat talent verzameld is. Via een schoolproject van verbinding willen we al onze leerlingen kwaliteitsvol onderwijs aanbieden.
We merken echter dat een groep kinderen het moeilijk heeft. Soms heel opvallend, soms subtiel. Jullie kennen de verhalen ondertussen wel: een brooddoos waarin enkel koude spaghettislierten zitten. Kinderen zonder deftige jas of muts in de wintermaanden. Onlangs zag ik nog een leerlinge op de speelplaats op de ‘contreforts’ van haar schoenen lopen – ze bleken namelijk een maatje te klein. Een meisje dat haar huiswerk niet gemaakt heeft, omdat ze op haar broertje moest passen. Kinderen die op de dag dat er gezwommen wordt, telkens afwezig zijn.
Maar ook: een kringmoment waarbij leerlingen over hun weekend vertellen. Waar de ene leerling naar het museum gegaan is of op uitstap met de jeugdbeweging, heeft de andere een gans weekend you tube gekeken. Of op huisbezoek, waar je kinderen in een aparte speelkamer ziet zitten… zonder prikkelend speelgoed of uitdagende boeken, zonder begeleiding.
Heel wat leerkrachten zien die dingen gebeuren. Ze horen verhalen over hoe het er thuis aan toe gaat en zien wat dat te weeg brengt. Ik hoor ze soms uitspreken ‘dat ze die jongen of dat meisje mee naar huis willen nemen’. Dat is natuurlijk niet mogelijk. Toch helpen ze waar ze kunnen, door bijvoorbeeld even tijd te maken voor een babbel of een knuffel (in elke klas hangt een groot hart, waarop kinderen hun foto kunnen hangen – zo kunnen ze aangeven dat ze behoefte hebben aan een gesprek, dat dan tijdens een pauze kan doorgaan).
We nemen als school een standpunt in.
Het blijft echter niet beperkt tot individuele acties van leerkrachten. Ook als school nemen we een standpunt in: in woord en daad willen tonen dat het ons menens is ons te verzetten tegen armoede. Daartoe richtten we een aantal jaren geleden een werkgroep op, die we herdoopten van de werkgroep ‘kansarmoede’ naar de werkgroep ‘kansenbevordering en diversiteit’. Net zoals Peter het al zei, we willen de kansen van al onze kinderen vergroten.
Dit doen we eerst en vooral door leerkrachten en ouders te sensibiliseren en tot nadenken te stemmen, via vormingen, via acties. Stapsgewijs werkten we daarbij aan onze visie en ons schoolbeleid en zetten we daarbij onze gelijke kansen-bril op.
Enkele concrete voorbeelden.
Om dat even concreet te maken, een voorbeeld: elke school heeft van de overheid geld gekregen om digitale toestellen aan te kopen voor de leerlingen van het 5e en het 6e leerjaar. Heel wat basisscholen houden ze op school, zodat ze enkel tijdens de lessen gebruikt worden. Of ze vragen een waarborg of huurgeld. Wij kiezen er voor om deze zonder waarborg of huurgeld mee te geven aan de leerlingen, natuurlijk onder duidelijke voorwaarden en afspraken. Zo kunnen ook leerlingen buiten de schoolcontext aan de slag.
We bieden daarnaast een traject aan met de ouders die dat wensen rond digitalisering. Op die manier reiken we ook de ouders tools aan om ‘mee te zijn’ met nieuwe media.
Met het geld dat via Samen voor Sam ingezameld worden, kunnen scholen individuele kinderen en gezinnen helpen. Ik geef twee voorbeelden.
Sammy heeft logopedie nodig. De ouders hebben een zéér laag inkomen. Zij kunnen het bedrag voor logo niet betalen… Samen voor Sam betaalt alvast de facturen, helpt de ouders om de mutualiteit in orde te brengen, en de ouders storten het ontvangen bedrag van de mutualiteit terug.
Om onderzoeken naar haar ontwikkeling te kunnen doen bij Sam, moeten haar ouders op regelmatige basis verplaatsingen maken. Ze beschikken echter niet over een wagen, via openbaar vervoer is het centrum niet bereikbaar. Samen voor Sam koopt taxicheques aan.
De inspanningen van onze school zijn niet uniek.
Iedere school schenkt op haar manier aandacht en zorg aan deze problematiek, alle leerkrachten dragen de hun toevertrouwde kinderen een warm hart toe en willen hen alle kansen geven. Via het project Samen voor Sam ondersteunen we al onze Mechelse scholen en hun leerkrachten in deze uitdaging. Dank aan iedereen die daar – op welke manier dan ook – mee zijn schouders wilt onder zetten.”
Wil jij kinderen met noden op vlak van onderwijs financieel helpen?
Dat kan via de schenkerskring Samen voor Sam, opgericht door de Mechelse parochies in de schoot van de Koning Boudewijnstichting:
- Doe een gift op het rekeningnummer van de Koning Boudewijnstichting:
BE10 0000 0000 0404, met deze gestructureerde mededeling ***623/3707/10063***. - Of schenk online via Koning Boudewijnstichting: Samen voor Sam.
Een welgemeend dankjewel!